Oirad Tumen – 2016

Нар хур тэгширсэн, навч цэцэг дэлгэрсэн намрын тэргүүн сарын шинэдийн налгар сайхан өдрүүд буюу 2016 оны 8 дугаар сарын 4,5-нд Ойрад түмэн ТББ-с уламжлал болгон зохион явуулдаг Олон Улсын язгуур урлагийн Наадмын 10жилийн ой өргөн дэлгэр болж тэнгэр газар, хотор олныг баясгалаа.
Уг наадамд ОХУ-Ын Халимагийн БНУ, ОХУ-ын Тува улс, БНХАУ –ын ШУӨЗО зэрэг орнуудын зочидтөлөөлөгчид, ардын авъяастнууд дэлхийн монголчуудын төлөөлөл болж нэгэн дээвэр дор цуглажээ.
Үүнд ОХУ-ын Тува улсын дээд хурлын орлогч дарга Самойленка Ирина Петровна, туслах Куулар Аржан Геннадьевич, Тува улсын дээд хууль зүйн хэлтсийн дарга Ооражак Шончалай Хөмөрооловна мөн БНХАУ-ын ШУӨЗО-ын түүх судлаач эрдэмтэн Г.Лижээ, Б.Мигай нарын төрийн болон ТББ-ын нэр хүнд бүхий төлөөлөгчид хүрэлцэн ирж хүндэт зочноор оролцсон нь наадмын өнгө жавхаа, сүр хүчийг илтгэж байсан юм.
Ойрад түмэн ТББ-ийн тэргүүний 100% ивээн тэтгэлгээр тасралтгүй 10 жил уламжлал болгон зохиогдож буй уг наадам нь олон улсын соёлын төдийгүй аймаг орон нутгийг ч олон улсын тувшинд таниулан сурталчлахар ихээхэн ач холбогдолоо өгч байгаа билээ.

Олон зуун хүний хүсэн хүлээдэг Ойрад түмэн наадмын 10 жилийн ой яруу сайхан болж өндөрлөхөд нийт 31 өв уламжлагч Ойрад түмэн хундэт одонгоор шагнагдаж. ШУӨЗО-ын баг бүрэлдэхүүн шилдэгийн шилдэгээр шалгарч наадмын дээд шагнал дурсгалын цом 1000 долларын эзэд болсон юм.
2016оны язгуур урлагийн тоглолтонд

1.Ш. Цэрэн Бийч (Увс Тэс сум)
2.Ж.Түвшинжаргал Уртындууч ( Увс Бөхмөрөн сум)
3. И. Дансран Ихэлч (Увс Давст сум)
4.Ж.Хумбаа Бийч (Увс Салчин сум)
5. Н. ДамдинсүрэнДууч ( УвсМалчинсум)
6. М. ЖалхБийч (УвсМалчинсум)
7. Н НамсрайИхэлч (УвсНаранбулагсум)
8. Н. АнхбаярТуульч (УвсНаранбулагсум)
9. С. ГанболдЯсаархийсэнхөгжмийнтоглолт (УвсТариалансум)
10. КууларОткунХөөмийч (ОХУ Туваулс)
11.Хошкендэй АйдысмаяАрдындуу(ОХУ Туваулс)
12. КууларМэргенХөөмийч ( ОХУ Туваулс)
13. Б. Чулуунбаатарохиныхамт………
14. Г. Цэвээн …….. (УвсУлаангомсум)
15. БрюгидиковаАысаЦуур (ОХУ Туваулс)
16. Б.Батхүрэл
17. ХоректевХирсанЖангарч (ОХУ Халимагулс)
18. Н. БанзайдоржЕрөөлчмагтаал (Ховдаймаг)
19.Б. Лхагвацэрэн (Ховдаймаг)
20.Т. АюушжавУртындуу ( УвсТүргэнсум)
21. С. ЖүгнээУртындуу(УвсТэссум)
22. О. Лхагвасүрэн …………(УвсТэссум)
23.Х. БаярааБийч (Ховдаймаг)
24. И.Мижидсүрэн
25.Ө. Товдоо….(УвсХовдсум)
26.Ж. Магсар…….(УвсХовдсум)
27.Н.МагсаржавМоринхуурч (УвсХяргамсум)
28.П. Чулуунхүү …….(УвсХяргассум)
29.П. ЯнживМаламьтандуурайхтойглох (УвсБөхмөрөнсум)
30.Ж. БулганУртындуу (БНХАУ Шиньжанмуж)
31.Дамдиндорж Туульч ( АлдарттуульчАвирмэдийначХовдаймаг)

Алтангэрэгэ 20 хүнхүртсэн
1.Ш. ПунсанцогвааТуульч (УвсБөхмөрөнсум)
2. Д. МинсэлБийч (УвсТэссум)
3.Г. Гангаа…………
4. Ч. Эрдэнэчимэг Увс Улаангом сум
5. У.ШинэнИхэлч (УвсТариалансум)
6. Б ЖимсЕрөөлмагтаал(УвсУлаангомсум)
7. Я СайнбилэгЕрөөлмагтаалч (УвсУлаангом)
8. Г БурмааБийч (УвсУлаангомсум)
9. Ш Дулмаа…….
10. ХошкендэйИгорьАманхуурмагтаал(ОХУ Туваулс)
11. ОндарМөнгүноолХөөмийч (ОХУ Туваулс )
12. К Гелианахөгжимчин (ОХУ Халимагулс)
13. ХогиноваАйсяХөгжимчин (ОХУ Халимагулс)
14. П ЭрдэнэХэлхуурч(Ховдаймаг)
15. Ч Оюунбилэг ……(УвсХовдсум)
16. Ш Аюуш……
17. СоНамсрай ……
18. Л ЦэзэнИхэлч (УвсТэссум)
19. Лхагвасүрэн….
20. А Чулуун Ихэлч бийч( УвсУлаангомсум) тус тус хүртлээ.

БНХАУ ШУӨЗО. ОХУ Халимаг, Тува, МонголынУвс, Ховд, Баянөлгийаймгийн нийт 126 оролцогч язгуур урлагийн наадамд ардын урлагаар оролцлоо.
Уг наадмын цар хүрээ жилээс жилд өргөжин тэлж, нэр хүнд нь өсөж байгаатай холбогдуулан зохион байгуулагчдын зүгээс хэлэлцэн, оролцогч улс аймгуудад өртөөлөн явуулахаар шийдвэрлэсний дагуу наадмыг 2018онд ОХУ-ын Халимагийн БНУ-д явуулахаар албан ёсоор эрхийг Ойрад түмэн туг шилжүүлэн өгснийг Халимаг улсын ерөнхийлөгч хүндэтгэлтэйгээр хүлээн авсан болно.

Ардын язгуурурлагхадгалагдажөвлөгдөжхөгжижбайгаагийнзэрэгцээнутагнутгийнонцлогхэвмаягонцлогийгхаруулсаннаадамын тогтлолтболоодзогссонгүйбөхмориндоохайртайардтүмэншандастхурданхүлэгээуралдуулж, эгэлгүйхүчтэнбөхчүүдийнидхавааргайхууланнаадлаа.
Хурданморьдынуралдааныихнасныайрагийнтавд
Түрүү ” УвсТүргэнсумынуяач Б Гантогтохынсаарал,
2-т УвсСагилсумынуяачБатэрдэнийнхурданхүлэг,
3-т УвсТүргэнсумынуяачАнхбаярынхурдагхүлэг,
4-т УвсХархираагийнуяачАлтансүхийнхурдагхүлэг,
5-т УвсХархираагийнуяачЦэвээнийхурданхүлэгайрагдлаа.
Азарга
1-т УвсТүргэнсумынрашаантбагийнуяач Б Пүрэвхүүгийнбуурал
2-т Арвижих -Увс ХХК нийзахиралалдартуяачСүхбаатарынсааралалаг
3-т УвсТүргэнсумынуяач П Мөнхболдынзээрд
4-т Увссагилсумыналдартуяач П Мэндбаярынзээрд
5-т УвсТүргэнсумыналдартуяач Б Пүрэвхүүгийнборазаргатустусайрагдлаа
Даага
1-т Увс Түргэн сумын алдарт уяач Б.Гантогтохын халиун алаг
2-т Арвижих-Увс ХХК-ны захирал алдарт уяач Сухбаатарын булаг алаг
3-т Увс Сагил сумын алдарт уяач Ганзоригийн даага
4-т Увс Түргэн сумын Рашаант багийн алдарт уяач Д Дамбадоржийн хүрэн
5-т Увс Сагил сумын уяач Батхишигийн даага айрагдлаа.
Наадам чинь олноо баясгахад морины комиссоор Н.Амарзаяа, Ц Болдбаатар, Ц Доржсэмбэ, Ю Нямсүрэн, Д Батцэнгэл, Ш Амгаланбаатар, Г Мөнхбат нар жил бүр зохион байгуулж амжилттай ажилладагт Ойрад Түмэн ТББ-ийн зүгээс талархаж байна.
Хүчит бөхийн барилдаанд аймгийн арслан Оргилболд түрүүлж аймгийн арслан Бадарч үзүүрлэсэн бол аймгийн арслан Нямбат, аймгийн начин Нямсамбуу нар шөвөглөж үзэгч олноо баясгасан уран мэхээ уралдуулса сайхан наадам боллоо.
13-16 насныхүүхдүүдийнбарилдаанд
1. Цагаанбанди
2. Ганбаатар
3. Уртнасан
4. Дашням
8-12 насныхүүхдүүдийнбарилдаанд
1.Төгөлдөр
2. Төгөлдөрэрдэнэ
3.Бямбабаяр
4.Гүнтэв нартүрүүлж,үзүүрлэж,шөвөглөжидэрчийрэгбие, ид хаваа гайхуулан хурсан олныг баясган дэлхийг донсолгож дэнж хотойтол сайхан наадлаа. Эрхэм алаг үрсдээ ирээдүйд өөрийн болон аав ээжийн алдар нэрийг дуурссгасан бар арслангийн хүчтэй болохыг ерөөн бэлэгдье.
Зүг зүгээс хурсан олон ихэл хуурын аянд нахилзан байхын хажуугаар цуур цоор домборын уянгалахад хархираа түргэний их уулс бүүвээлэх шиг түргэн урсгалт гол нь сүлэлзэн урсаж, урьд өмнөх баяр гуниг холдон ойртох шиг тууль хайлж ерөөл магтаал эхлэхэд өвгөдийн захиас, хэлсэн ярьсан бүхэн сангалзах адил уяарч ……Ийнхүү “Дөрвөн талдаа сантай
Дөрвөд далай хааны нутагт ”
Дөрвөн зүг найман зовхисоос
Дөрөөмултланбуусан
Ойрадтүмнийүрсад
Олонястанугсаатан
Хэлсоёлоотодлон
Хэлхээхолбоогообатлан
Ёсзаншлаасэргээн
Ерөөл билгээ дэлгэрүүлэн
Хархираан уулсыг ханартал
Хад чулууг уяартал
Түргэний уулсыг өндөлзтөл
Түүхийг улбааг тодортол
Нарыг аргамжиж
Насаа уртасгаж наадан цэнгэж
Найрсан жаргаваа
Угсаа гарал нэгтэй элгэн садан Монгол ахан дүүс урдын өрөөлөөр учран золгож, үнэт өв соёл үндэсний бахархлаараа найрсан нэгдэхийн нандин хэлхээг үүсгэн цагаан үүд хаалгынг нээж цаг хугацааны түүчээ болж чадсан. Энэхүү наадмын өрөнхий зохион байгуулагч, ивээн тэтгэгч Онцын тасархай тур ХХК-ын захирал, БОЖСС КОСМЕТИКС ХХК-ын захирал ,Ойрад түмэн ТББ-ын тэргүүн Жалавын Батсүх, хамтран зохион байгуулагч, ивээн тэтгэгч Октард Салон Ц.Оюун нарын халуун сэтгэл дор хамаг сайн үйлс дэлгэрэх болтугай. Хурай!